Vasa bij Chaos Theory's night 'The Facemelter'
'Drama' is moeilijk vast te leggen. Eenvoudig gezegd is het een gevoel dat je krijgt als je iets spannends of moois meemaakt, maar eigenlijk is het zoveel meer. Drama is een adrenalinestoot, een overweldigend gevoel van spanning, het onvermogen weg te kijken van wat er voor je gebeurt.
De 33-jarige fotograaf Jose Ramón Caamaño is in staat met zijn werk al deze reacties teweeg te brengen. Op zijn 20ste begon Jose met fotograferen met zijn opa's analoge camera en onlangs werd hij aangetrokken tot de hectische wereld van de livemuziekfotografie. Ook al is Jose relatief nieuw in deze wereld, als je zijn foto's ziet zou je denken dat ze van een doorgewinterde professional zijn.
"Muziek was altijd mijn passie", zegt Jose. "Vroeger probeerde ik elke week naar een optreden te gaan. Mijn verhuizen naar Londen was fantastisch want iedereen speelt hier muziek. Iets meer dan een jaar geleden was ik bij een optreden en besloot ik dichter bij [de band] te gaan staan en een professionelere foto te maken. De organisator van het optreden vond de foto's mooi en vroeg of ik de volgende keer ook wilde komen. Dat was het moment dat ik het serieus begon te nemen."
Jose en zijn betrouwbare Sony α7S bezoeken nu maandelijks tot wel tien optredens, van jazz en wereldmuziek tot heavy metal bands. Ondanks de wisselende aard van de shows streeft Jose er elke avond naar de positieve energie en sfeer vast te leggen in zijn foto's.
Zolle
"Het beste wat je volgens mij kan doen is proberen niet alleen vast te leggen wat er op het podium gebeurt, maar ook de sfeer en het publiek, want dat is net zo belangrijk. Ik probeer zoveel mogelijk rond te lopen, want als je steeds op dezelfde plek blijft staan, krijg je nooit de perfecte foto van ieder bandlid. Soms ga ik zelfs tussen het publiek staan zodat je op de foto's de hoofden van het publiek op de voorgrond ziet en daarachter de band."
Als het Jose lukt dicht genoeg bij de band te komen, zorgt hij voor extra drama door middel van close-up-opnamen. "Als je dicht bij de band kunt komen, kun je een groothoeklens gebruiken terwijl je van bovenaf op hen neerkijkt. Soms krijg je dan heel indrukwekkende foto's, maar je kunt ook last krijgen van vervorming." Doordat hij dit unieke perspectief heeft en tegelijkertijd veel dichter bij zijn onderwerp komt dan normaal mogelijk is, lukt het hem flitsende actiefoto's te maken.
Jose experimenteert ook graag met verschillende sluitertijden. Een heel korte sluitertijd zorgt voor een heldere en scherpe foto van wat er op het podium gebeurt. Daarentegen zorgt een langere sluitertijd met de flitser voor psychedelische bewegingsonscherpte en lichtsporen die, als je het goed doet, een extra dimensie toevoegen aan jouw foto.
"Het is gewoon iets wat ik graag doe. Ik vind dat het er goed uitziet maar ik wil er geen misbruik van maken. Als ik het teveel gebruik, dan is het minder effectief. De meeste foto's die ik neem zijn van heel 'harde' muziekoptredens en dan gebruik ik graag de lichtsporen om te laten zien wat er gebeurt. Als je het met mate gebruikt is het een spectaculair effect dat echt laat zien wat dat soort bands doen."
Circle tijdens Raw Power Festival 2015
Met zoveel variatie van optredens is het moeilijk voor Jose om zijn foto's vooraf te plannen en nog lastiger om te voorspellen waar de drama tevoorschijn zal komen. Soms is het nodig de drama een duwtje in de rug te geven, wat vaak alleen mogelijk is als u zich midden in de actie bevindt.
"Ik stond een keer naast het podium foto's te maken toen de zanger van de band tegen de versterker schopte, waardoor die omviel en recht in mijn gezicht een verschrikkelijk geluid maakte: 'IIIIEEEEEEEE'. Het geluid was echt heel luid. De zanger lag uit zijn dak te gaan op de grond en ik moest die foto gewoon hebben ondanks dat verschrikkelijke geluid naast me. Na afloop heb ik nog een uur last gehad van die piep in mijn oren."
Op andere momenten vindt Jose de opname die hij zoekt recht voor zijn neus. "Soms vind je de drama in de verlichting van het optreden. Veel mensen die tijdens optredens foto's maken klagen over het licht, maar de podiumverlichting kan ook zorgen voor drama. Je kunt spelen met contrast of je kunt gaan voor hele donkere schaduwen en een paar kleine lichtplekken. Soms is dat het enige wat je nodig hebt."
Sly en The Family Drone
De minder ideale lichtomstandigheden waar Jose het over heeft, hebben veel fotografen bij optredens overdonderd. Maar hier komt de Sony α7S juist tot zijn recht.
"Mijn vorige camera kon sommige foto's gewoon niet waarmaken, vooral niet tijdens optredens. Het is niet dat ik ze niet kón nemen, maar dat ik er de apparatuur niet voor had. Sommige mensen zeggen 'Het ligt aan de fotograaf niet aan de camera' maar soms ligt het wel degelijk aan de apparatuur. Ik koos voor de α7S vanwege de sensor; ik zag dat deze uitstekend was in omstandigheden met weinig licht. Bovendien had ik de α7R al geprobeerd en was de kwaliteit van de foto's die ik kreeg fantastisch."
Jose heeft tijdens een optreden niet vaak een moment dat hij zijn camera weg kan leggen en van de muziek kan genieten. Toch heeft hij zijn eigen manier gevonden om de avond te herbeleven. "Als ik me richt op de fotografie kan ik nooit helemaal opgaan in de muziek. Maar als ik thuiskom, zet ik mijn hoofdtelefoon op, speel ik de muziek af van de band en kijk ik door de foto's die ik heb genomen. Zo beleef ik de avond opnieuw op een andere maar prachtige manier."
Jose bewerkt zijn foto's nooit heel extreem, maar gebruikt toch af en toe Adobe® Lightroom voor wat finishing touches. "Ik denk dat het verscherpen van de randen de foto meestal mooier maakt. Daarnaast corrigeer ik het licht en schaduwen als dit nodig is en voeg ik wat contrast toe. De kleuren hebben vaak ook wat bewerking nodig, omdat de podiumverlichting kan zorgen voor oververzadigde kleuren, wat er absoluut niet mooi uitziet."
De omstandigheden bij liveoptredens zijn, zelfs in de gunstigste gevallen, een uitdaging. Maar met voldoende kennis en de juiste apparatuur ligt het maken van die ene spectaculaire opname voor elke fotograaf binnen handbereik. "Hoe meer foto's je maakt, hoe dichter je komt bij het behalen van waar je naar op zoek bent", zegt Jose. "Ik weet zeker dat als je hard werkt, de drama vanzelf komt."
